The Daimon and the soul of the west

The Daimon and the Soul of the West van Bernardo Kastrup, is pas verschenen. Nog maar in het begin van het boek word ik geraakt door de inhoud. Vertaald uit Engels, heb ik hieronder een tweetal fragmenten in cursief gezet, met een summiere reflectie mijnerzijds. Dat de teksten voor zich mogen spreken.

Let wel Daimon is niet de vertaling van demon. Daimon (of het Oudgriekse δαίμων) verwijst naar een wezen of kracht uit de Griekse mythologie, een lagere godheid of leidende geest die staat tussen goden en mensen in, een welwillend tot neutraal wezen dat het lot van mensen kan beïnvloeden. Dus niet in de negatieve betekenis van demon.

Op bladzijde 27 spreekt Kastrup over zijn ingewikkelde, zeg maar moeilijke tienerjaren.

Hij roept een tekstfragment van Rilke aan:

‘Diep van binnen is iedereen als een kerk, en de muren zijn versierd met feestelijke fresco's. In de vroegste kindertijd, wanneer deze pracht nog zichtbaar is, is het te donker om de beelden te zien, en dan, terwijl de hal geleidelijk aan door licht wordt bereikt, zetten adolescente dwaasheid en de bijbehorende valse verlangens en dorstende schaamte zich in en bedekken uiteindelijk de muur.

(Rainer Maria Rilke in Letters on Life, pagina's 69-70)

Bernardo Kastrup spreekt (maar ik zou het evengoed zelf kunnen zijn die dit zegt):

Heerlijk, echter, sinds kort ben ik in staat om dat vroegere zelf opnieuw op te roepen - door naar oude liedjes te luisteren en me opnieuw bezig te houden met vroegere interesses - die op de een of andere manier nog steeds in mij leven. Ik kan de wereld weer - kortstondig - door zijn ogen (de ogen van mijn vroegere kind) ervaren, mezelf opnieuw vertrouwd maken met de levendigheid en betekenis die hij in de meeste dingen zag; dingen waarvoor mijn volwassen zelf gevoelloos is geworden. Ik ervaar dan grote warmte en compassie voor dat kind. Als ik met hem, door de tijd heen, zou kunnen praten, zou ik hem vertellen dat ook zijn lijden een integraal onderdeel is van het prachtige schilderij van zijn leven, iets om te bezitten, te koesteren als een noot in zijn unieke lied, niet iets om te haten en te onderdrukken. Maar hij (mijn vroegere zelf) zou het niet begrijpen, want alleen de tijd kan dit begrip mogelijk maken. Alleen de tijd kan ons helpen inzien dat lijden onlosmakelijk verbonden is met het palet waarmee ons leven door de natuur wordt geschilderd; en dat we zonder lijden een minder kunstwerk zouden zijn.

De tijd wordt hier de mogelijkheid om het vroegere niet-kunnen-zien, het vroegere lijden te veranderen in inzicht en bewustzijn.

We kunnen het leven niet in het huidige moment begrijpen, maar alleen achteraf. Alleen de tijd onthult de kalme, warme pracht van persoonlijk lijden, want lijden is de motor van groei, inzicht en zelfs schoonheid. "Achter elk voortreffelijk ding dat bestond, schuilde iets tragisch. Werelden moesten in barensnood zijn, zodat de geringste bloem kon bloeien..." schreef Oscar Wild (The Picture of Dorian Gray, Dover Publications, New York, 1993, pagina 26). Het belangrijkste is dat alleen de tijd het zelf onthult, want het zelf is een dynamische expressie die zichzelf niet in een moment uitput. In plaats daarvan heeft het tijd nodig om zijn innerlijke complexiteit en nuances te ontvouwen, om zichzelf zo aan zichzelf te openbaren.

Zelf heb ik deze transitie, deze verandering naar inzicht en meer positief beleven, mogen ervaren in de processen doorlopen in en met mijzelf. Onder anderen in de driejarige opleiding tot Rebalancer en, misschien wel belangrijker, in de lessen van het leven.

Op bladzijde 30 gaat Kastrup verder met:

 Maar de uitdaging om het leven sub specie aeternitatis te leven - vanuit het perspectief van de eeuwigheid, zoals Spinoza het uitdrukte - is formidabel. Het dwingt ons om zowel te confronteren met wat we wanhopig aan onszelf afwijzen als met wat we verachten aan de wereld. Het vereist dat we onze trauma's, spijt, tekortkomingen, angsten en het niet geleefde leven integreren. Daarom is en is het archetype dat over het westerse leven heerst, altijd dat van de Held geweest. We moeten al deze rommel heldhaftig hersmeden in een innerlijk vuur, gevoed door onvoorwaardelijke, onuitputtelijke vitaliteit. ..

De uitdaging die moed verondersteld (die van de Held) om het onderzoek aan te gaan in jezelf, beloofd dus ‘het goud’.